ORTF
Skrót ORTF pochodzi od “Office de Radiodiffusion Television Francaise”. Ten standard został ustanowiony do transmisji dźwięki i uzyskania optymalnej jakości stereo dla większości systemów audio. Dwie kapsuły kardioidalne są umieszczone w odstępie 17cm z kątem otwartym 100°.
Korzyść jaką daje technika ORTF to bardziej przestrzenny dźwięk niż technika XY, jednocześnie dają mniejszą "dziurę w środku", problem techniki AB która również daje bardzo dobry przestrzenny dźwięk.
Technika ORTF posiada zrównoważone pozycjonowanie stereo, i daje bardziej przyjemny dźwięk niż techniki AB, XY czy MS. Jest techniką którą łatwo mogą używać początkujący lub załoga produkcji filmowej z stałym mikrofonem ORTF jak Superlux S502.
Doświadczeni inżynierowie dźwięku mogą zastosować parę mikrofonów S241, CM H8K/U z linijką do nagrań stereo HM15, MA90 czy C2.
S-241/U3
CM-H8K/U
C-2
XY
Technika nagrań stereofonicznych XY opiera się na dwóch identycznych mikrofonach kierunkowych umieszczonych w tym samym miejscu, i zwykle umieszczonych w osi pod kątem 90° - 130°. Efekt stereofonii otrzymywany jest poprzez różnicę poziomu ciśnienia pomiędzy dwoma mikrofonami i zależy od charakteru kierunkowości mikrofonu oraz kąta pomiędzy tymi mikrofonami.
Do tej techniki można zastosować dedykowane mikrofony jak Superlux E522B, E523D, E524D, E532B, E525 (stereo shotgun), E503U (USB stereo) lub użyć dwóch oddzielnych mikrofonów kierunkowych jak S241 czy CM H8K z podwójnym adapterem mikrofonowym bądź linijką jak C2, HM15 czy MA90 ustawiając je w technice XY.
S-241/U3
CM-H8K/U
C-2
Technika Blumleina
Technika Blumleina jest bardzo zbliżona do techniki XY, z tym że zamiast mikrofonów kierunkowych bazuje na mikrofonach ósemkowych, umieszczonych w osi pod kątem dokładnie 90°. Ze względu na zastosowanie mikrofonów ósemkowych technika ta pozwala na lepszą rejestrację dźwięków odbitych pomieszczenia, dając lepsze poczucie przestrzeni w stosunku do techniki XY.
Do tej techniki można użyć dwóch mikrofonów Art M-Three.
MS
Skrót MS pochodzi od angielskich słów Mid oraz Side oznaczające mikrofon środkowy i boczny. ta technika wykorzystuje mikrofon kardioidalny umieszczony w kierunku źródła dźwięku (mid) oraz dwukierunkowy (ósemkowy) mikrofon umieszczony do źródła bokiem (side). Jeden mikrofon jest fizycznie obrócony względem drugiego tak więc posiadają tę samą odległość. Gdy zmiksujemy sygnał z mikrofonów Mid oraz Side charakterystyka kierunku przechyla się w lewą stronę. Natomiast kiedy zmiksujemy sygnał z mikrofonów Mid oraz odwrócony w fazie Side charakterystyka kierunku przechyla się w prawą stronę. Proporcje pomiędzy sygnałem Mid oraz Side ustalają szerokość sygnału stereo. Mniej Mid a więcej Side powoduje że sygnał będzie miał szeroki kąt, natomiast więcej Mid a mniej Side będzie powodował zwężenie stereofonii, i umieszczanie sygnału w środku panoramy.
Największą zaletą dekodowania techniki stereofonicznej MS jest fakt że zawsze można powrócić do sygnału monofonicznego przez proste zmiksowanie sygnału lewego oraz prawego, gdzie uzyskamy dźwięk z mikrofonu Mid praktycznie bez sygnału z mikrofonu Side. Zaawansowani użytkownicy lubią mikrofony z wyjście MS, ponieważ pozwala na manipulację dekodowania sygnału MS już na etapie postprodukcji co pozwala na dobranie efektu według swoich upodobań i potrzeb realizacji, co czyni ją szczególnie użyteczną w branży filmowej.
Ponieważ szerokość obrazu stereofonicznego można ustawić zmieniając poziom mikrofonu bocznego, można uzyskać posobny efekt "Zoomu" jak w obiektywach wideo. Można taki efekt otrzymać nagrywając dźwięk z mikrofonu MS, i pracując w popularnych programach do nieliniowej edycji, uzyskując zamierzony efekt. Do dekodowania sygnału MS na stereo można użyć przedwzmacniaczy z matrycą MS. Takim przedwzmacniaczem może być ART Pro MPA II.
Superlux oferuje następujące modele z stałym ustawieniem MS: E525S, E525L, E531, E502U. Można również użyć dwóch mikrofonów, ART M-Three, Mid ustawiony jako kardioida a Side ustawiony z charakterystyką ósemkową.
AB
Technika AB wykorzystuje dwa równoległe mikrofony, najczęściej dookólne w pewnej odległości od siebie. Stereofonia bazuje on na różnicy czasu docierających informacji do mikrofonów oraz w pewnym stopniu poziomów, szczególnie gdy pracują blisko źródła dźwięku. Przy odległości około 50cm opóźnienie czasowe dźwięku docierającego do pierwszego i drugiego mikrofonu wynosi około 1,5ms. Zwiększając odstęp pomiędzy mikrofonami zwiększa się szerokość bazy stereofonicznej. Odległość 70cm to ekwiwalent kąta odbioru ustawienia ORTF. Popularnym zastosowaniem techniki AB na scenie to overheady przy instrumentach perkusyjnych.
Do rejestracji stereofonicznej techniką AB sprawdzi się para mikrofonów dookólnych CM H8K/O umieszczonych na linijce MA90.
Wybór techniki stereofonicznej
Na wybór techniki stereofoniczne wpływa kilka czynników. Chyba jednym z najważniejszych jest to czy rejestrowany sygnał musi by kompatybilny z mono. Jest to szczególnie istotne w branży radiowej i telewizyjnej gdzie część odbiorników jest monofoniczna.
- Technika AB używa różnic fazowych do otrzymania obrazu stereo. Tym samym jest najmniej kompatybilna z mono. Potrzebuje również dużo miejsca przez duży odstęp pomiędzy mikrofonami. W zamian daje jeden z lepszych obrazów stereofonicznych. Dla zachowania względnej kompatybilności z mono powinno się stosować zasadę 3:1 - odstęp pomiędzy mikrofonami powinien być 3 razy większy niż odstęp od źródła dźwięku.
- Technika XY zajmuje mało miejsca przez co chętnie jest wykorzystywana w przenośnych rejestratorach. Natomiast wymaga precyzji ustawień mikrofonów i źródło dźwięku powinno być na wprost mikrofonów. Fizyczny brak możliwości ustawień dwóch membran w osi powoduje delikatną utratę najwyższych częstotliwości przy odtwarzaniu monofonicznym, szczególnie gdy źródło dźwięku jest poniżej lub powyżej mikrofonów. Również wrażenie przestrzenne jest mniejsze niż w technice AB.
- Technika Blumleina dobrze sprawdza się do rejestracji dźwięków tła i przestrzeni. Tam gdzie źródło dźwięku nie pochodzi z jednego kierunku. Przykładowo rejestrację dźwięków natury.
- Technika ORTF daje najlepsze rezultaty przy odsłuchu słuchawkowym. Przy odsłuchu głośnikowym wrażenie przestrzeni jest zachwiane przez odbiór prawego głośnika przez lewe ucho i na odwrót.
- Technika M/S posiada najlepszą kompatybilność z mono. Również przy dekodowaniu już na etapie postprodukcji daje możliwość ingerencji w szerokość panoramy stereo, przez co idealnie sprawdza się w branży filmowej.
